Perswijn Logo

Mooie vondsten ondanks moeilijke jaargang ’24

Tekst: Bart de Vries

De jaarlijkse proeverij van de nieuwste releases van de Erste Lagen (premiers crus) van de Oostenrijkse Traditionsweingüter (ÖTW) is een paar jaar geleden omgedoopt in de Single Vineyard Summit (SVS). Nu Steiermark, Leithaberg, Eisenberg en de Wachau al enige jaren achtereen als gasten van de partij zijn, is het evenement uitgegroeid tot dé gelegenheid om vrijwel alle Oostenrijkse wijngaardwijnen die ertoe doen te proeven. Maar het waren vooral de oorspronkelijke appellations (Kamptal, Kremstal, Traisental, Wagram) die dit jaar hun jaargang 2024 presenteerden. Zoals altijd was de kwaliteit hoog, maar dat kon niet verbloemen dat 2024 een moeilijk jaar was.

Als je 226 wijnen van een jaargang proeft, kun je allicht iets zeggen over de kwaliteit van die vintage. Maar het is niet zo makkelijk als het lijkt. Als je er zoveel achter elkaar probeert, loop je het risico dat je die wijnen die eruit springen hoger of lager beoordeelt dan ze eigenlijk waard zijn. Dit jaar gold dat voor sommige appellations en voor sommige druivenrassen – de meeste wijnen zijn monocépages – extra sterk, omdat de wijnen soms nogal eenvormig overkwamen. Vooral de Grüner Veltliners uit Kremstal en Wachau, 62 in totaal, waren een beetje een gebed zonder eind. Vrijwel alle wijnen hadden een licht gebrek aan frisheid, veel hadden een net niet aangename bittertoon en/of een enigszins deegachtige textuur. Toch waren er ook hoogtepunten – de belangrijkste heb ik in de proefnotities onderaan bij elkaar gezet.

Waarom kwam de jaargang 2024 minder goed over?

Josef Fischer van het gelijknamige wijngoed op de zuidoever van de Donau in de Wachau gaf me tijdens een flying diner in het pittoreske Schifffahrtmuseum in Spitz an der Donau een korte uitleg.

“In wijn heb je drie belangrijke variabelen: suiker/alcohol, tannine en zuren. Voor een goede wijn moeten alle drie in balans zijn. Als de zuren (te) laag zijn, zoals bij de wijnen van 2024 vaak het geval is, raakt de wijn uit balans waardoor de andere elementen te veel op de voorgrond treden. Hoewel het alcoholpercentage op het oog vaak niet te hoog lijkt, kan je toch die sensatie hebben. De bittertoon kan komen doordat de tannine zich meer opdringt.”

Waarom was het in 2024 dan zo moeilijk die balans goed te krijgen?

In vogelvlucht geeft Fischer een overzicht van de problemen in dat jaar. “De winter was relatief warm, waardoor de wijnstokken al begin april begonnen uit te lopen. Eind april trad er vervolgens nachtvorst op waardoor veel wijnstokken beschadigd raakten.” Het opbrengstverlies als gevolg daarvan loopt uiteen per regio, wijngaard en producent, maar ik hoorde cijfers tussen de 33 en 70 percent.  

“Door de regen in het late voorjaar was de vruchtzetting vervolgens niet optimaal”, gaat Fischer verder. “De zomer was heet en droog. Tot slot viel er aan het begin van de oogst een desastreuze hoeveelheid regen, vooral in het Kamptal.” 

Sommige wijnboeren vertelden me dat de watertoevoer naar de druiven toen al gestopt was waardoor het druivensap niet kon verwateren, maar volgens Fischer heeft het in veel gevallen weldegelijk tot een ongewenste groeispurt van de druiven geleid. Fischer maakt de kanttekening dat met name riesling hieronder heeft geleden. De dunne huid kan bij snelle groei makkelijk barsten, waardoor rot kan ontstaan. Grüner veltliner heeft een dikkere schil. Het feit dat de oogst door de enorme wateroverlast vaak enige tijd moest worden uitgesteld heeft ongetwijfeld ook niet geholpen. De wijngoederen die al een deel van de oogst voor de zondvloed binnen hadden, waren natuurlijk spekkoper.

Hoewel riesling volgens Fischer harder werd getroffen dan grüner veltliner, waren de Rieslings, waarschijnlijk door hun van nature hogere zuren, toch levendiger en interessanter. Tegenstrijdig genoeg, vond ik de Grüners uit het Kamptal, ondanks dat deze DAC het zwaarst door de septemberregen werd getroffen, iets aantrekkelijker dan die uit het Kremstal, het Traisental, de Wachau, en Wagram, maar heel groot waren de verschillen niet.

Wie sprong eruit?

Het wijngoed in het Donaugebied (Kamptal, Kremstal, Wagram, Traisental, Wachau) dat er met consistent hoge scores dit jaar voor mij bovenuit stak was Bründlmayer. In vrijwel alle wijnen werd een mooie kern van concentratie gepaard aan een fijne textuur, subtiele reductieve noten, verkwikkende zuren en finesse. Gevraagd waarom het wijngoed dit jaar zulke mooie wijnen heeft kunnen afleveren, zei Andreas Wickhoff MW, general manager van Bründlmayer: “De start van onze oogst was na 2018 de vroegste ooit. Tot het onweer (start op vrijdagmiddag 12 september) hadden wij 60 procent van de oogst binnen. Op 11 september, bijvoorbeeld, oogstten wij al een deel van de Heiligenstein.” En verder? “Een, zoals altijd, nauwgezette selectie stond garant voor zuiverheid en precisie.”

Wat was nieuw?

De DAC’s Thermenregion en Weinviertel, waarover ik al eerder op deze site schreef, waren dit jaar voor het eerst officieel vertegenwoordigd. Onder de wijnen van de eerste viel op dat de appellation vooruitgang boekt met het slanker en eleganter maken van zijn Rotgipflers, die normaalgesproken nogal opulent kunnen zijn. Schneiders Tagelsteiner Rotgipfler is een goed voorbeeld. 

In de DAC Weinviertel stond Ebner-Ebenauer op eenzame hoogte. Op basis van de oudere jaargangen zijn Taubenschuss (iets klassieker) en Gruber-Röschitz (iets moderner) ook namen om te onthouden.

Andere opvallendheden

In de kleine Traisental-DAC ten zuiden van de Donau vielen de wijnen van Markus Huber op. De afgelopen jaren belandden ze bij mij meestal in de middenmoot, maar dit jaar staken ze erboven uit. De wijnen van Bernhard Ott in de Wagram DAC waren fantastisch, maar omdat hij langere rijpingstijden hanteert, presenteerde hij niets van de jaargang 2024. Wijnen van het ook zeer goede wijngoed Fritsch, dat onterecht vaak over het hoofd wordt gezien, waren er gelukkig wel. 

Domäne Wachau presenteerde helemaal geen wijnen. Het wijngoed zit midden in de overgang naar langere rijpingstijden. Volgend jaar zijn ze er hopelijk weer bij. Ook Carnuntum, waar Dorli Muhr en Gerhard Markowitsch de standaard zetten, toont zijn Zweigelts en Blaufränkisch van 2024 pas in 2026.

En hoe was het in Burgenland?

In Burgenland, de Oostenrijkse deelstaat tegen de Hongaarse grens, waren de wijnboeren fortuinlijker, vertelt Georg Prieler mij via e-mail. “De uitloop van de wijnranken was tot zes weken vroeger dan normaal met als gevolg dat we een vroegere bloei hadden. Er was geen noemenswaardige nachtvorst. Tot eind juni regende het veel, wat leidde tot sterke en gezonde wijnstokken. Precies op 1 juli begon de hitte. Door de vroege uitloop begonnen de meeste wijnboeren tussen midden en eind augustus bij een hoog suikergehalte en fenolische rijpheid met de oogst. Bij bijna iedereen was de oogst binnen voor de grote regen.” De Leithaberg en Eisenberg appellations presenteren hun vintage 2024 pas in 2026, maar het belooft veel goeds.

Steiermark heb ik, met pijn in het hart, overgeslagen omdat Perswijn in het printmagazine onlangs al veel aandacht aan deze regio heeft besteed.

Hieronder volgen de proefnotities van mijn highlights van de jaargang 2024 en de distibuteurs/verkoopadressen.

Kamptal

Iets lichts, stenig, tikje floraal, subtiel geel fruit eerder richting gele appel, citroen en gele pruim dan specifiek steenfruit, tikje gistig. Lichte, citroenschilachtige textuur, verticaal niet breed. Heel mooi.

Weingut Eichinger Ried Lamm Grüner Veltliner

Stuivend fris steenfruit, zachte maar presente zuren, iets fenolisch rokerig, witte peper. 

Weingut Topf Ried Offenberg Grüner Veltliner

Intense, sappige en frisse abrikozen, breed, wat specerijen, in balans gehouden door prima zuren. Ondanks flinke body ook heel drinkbaar.

Bründlmayer Ried Heiligenstein Riesling

Sesamachtige reductieve noten op de neus, daarachter doemt fruit op. Zachtfrisse zuren, mooi subtiel geel fruit, iets stenig-kalkige grip, lang en harmonieus. 

Weingut Hirsch Ried Heiligenstein-Rotfels Riesling

Ietsje lie-achtig, vaag hoppig, ingetogen fruit, mineral. Zachte zuren, naast steenfruit vooral frisgele appels stenig-kalkige mineraliteit, iets grip, medium concentratie zet door.

Weingut Hiedler Ried Heiligenstein Riesling

Vuursteen, stenig mineraal, daarachter sappige abrikoos. Heel mooie balans van fruitconcentratie, stenige mineraliteit en vrij perfecte zuren, misschien iets saline, ietsje grip.

Traisental

Weingut Huber Ried Zwirch Grüner Veltliner

Iets rijks bijna tropisch, druivig, maar ook rijpe reine claude op de neus. In de mond ook steenfruit, en subtieler als verwacht. Harmonieus, fijne zuren.

Kremstal

Weingut Stift Göttweig Ried Pfaffenberg Riesling

Iets rijps, abrikoos, frisse gele appels lie-achtig, pregnante zuren, citroenschilachtige textuur, veel concentratie bij aangenaam lage alcohol (12,5% abv).

Wachau

Weingut Georg Frischengruber Ried Kreuzberg Riesling

De start lijkt fruit-gedreven, maar glijdt al snel door naar stenige mineraliteit. Citroenfrisse zuren die mooi in balans blijven door een heel klein beetje restsuiker, beetje grip, lang. Een van de beste van de SVS.

Weingut Simon Gattinger Ried Steinriegl Riesling

Eerst zijn er wat snoepjes, dan rijpe, krachtige abrikoos, gevolgd door een flinke dot vuursteen, vol fruit maar niet niet ordinair, balans, precies goede zuren, elegant.

Weingut Knoll Ried Kellerberg Riesling

Subtiel steenfruit, ietsje fenolische grip, beetje gemalen steen, iets floraal, slank maar niet skinny, elegant, het geheel goed in balans.

Weingut Alzinger Ried Steinertal Riesling

Evenwichtige frisronde abrikoos, iets kruidig, stenig.

Weingut Josef Fischer Ried Kreuzberg Riesling

Citroenschil, vuursteen, beetje gesloten, vaag iets groens, eerder mineraal dan fruitig, hintje bitter op de finish.

Wagram

Weinberghof Fritsch Ried Steinberg Grüner Veltliner

Subtiel maar intense frisse abrikoos, zachte maar pregnante zuren, iets zilt.

Weingut Ehmoser Ried Hohenberg Grüner Veltliner

Wat terughoudend op de neus. Rond, lichtvolle body, ietsje broodachtig, aangenaam bittertje op de finish, grip fenolische grip

Wien

Weingut Mayer am Pfarrplatz Ried Langteufel Riesling

Thermenregion

Weingut Stadlmann Ried Igeln Zierfandler

Reine Claude pruimen, rijp maar met een duidelijke groene noot, iets specerijen, frisheid waar het water je van in de mond loopt, mooi subtiel fruit, dit jaar eleganter dan legendarische Mandel-Höh.

Weinviertel

Weingut Ebner-Ebenauer Ried Hermannschachern Grüner Veltliner

Barrel sample. Gistig, hoppig, iets broodachtig, frisse gele appels, abrikoos en perzik, beetje cremig niet alleen als mondgevoel maar ook als smaak, mooie niet opdringerige fruit concentratie, verfijnd, karakteristiek peppertje, zachte maar presente zuren, tikje ziltig op de finish.

Distributeurs/Verkoopadressen

Weingut Bründlmayer – Anfors-Imperial

Weingut Eichinger – Q-Vignes, Wijnhandel de Bergse Cave en Henri Bloem

Weingut Topf – Wine & Spirits en Dikkers

Weingut Hirsch – Grandi Vini en NOTK

Weingut Hiedler – Anfors-Imperial en Heisterkamp Wijnkopers

Weingut Huber – Les Genereux

Weingut Stift Göttweig – Andre Kerstens

Weingut Georg Frischengruber – WOW Oostenrijkse Kwaliteitswijnen

Weingut Gattinger – Le Connaisseur

Weingut Emmerich Knoll – Anfors-Imperial

Weingut Alzinger – Vughtse Wijnkoperij

Josef Fischer – Les Genereux

Weinberghof Fritsch – Vinites en Wijnhaven Wijnimport

Weingut Josef Ehmoser – Colaris 

Weingut Mayer am Pfarrplatz – Invited By, Wijnhaven Wijnimport en Ingo Wewer

Weingut Stadlmann – Jos Rijnaarts
Ebner-Ebenauer – De WijnWarrior en Good Grapes